July 2021 edition of दैनिक संहिता 2/07/3021

माधव निदान 

हृद्रोग निदान

अथ हृद्रोगनिदानम् |

अत्युष्णगुर्वन्नकषायतिक्तश्रमाभिघाताध्यशनप्रसङ्गैः |

सञ्चिन्तनैर्वेगविधारणैश्च हृदामयः पञ्चविधः प्रदिष्टः ||१||

(Ati ushna,ati guru anna,ati kashaya anna,ati tikta anna, ati shrama ,ati abhighat (to heart),ati adhyashan, ati prasang -again and again ,sat-chintan - fear of king,etc,vegdharan.)

गुल्मस्य हृदयं स्थानमुक्तम्, अतो हृदयसङ्कीर्तनात् हृद्रोगारम्भः| 

गुल्मस्य हृदयं स्थानमुक्तमतो गुल्मानन्तरं हृद्रोगारम्भः।

प्रसङ्गः सातत्येन सेवा, अत्युष्णादयो यथायोग्यं वातादीनां क्रिमेश्च निदानमिति बोध्यम्||१||

| 

तस्य हेतुमाह– अतीत्यादि| 

उष्णादिभिरतिशब्दः प्रत्येकं सम्बध्यते|

उष्णादयोऽतिसेविता वातादीनां हृदामयानां क्रिमिजस्य च हेतवो भवन्ति, 

श्रमो धनुःकर्षणादिः, अभिघातो हृद्येव, सञ्चिन्तनं नृपतिभयादिकं; 

स च पञ्चप्रकारः– वातादिभिस्त्रयः, सन्निपातेन, क्रिमिभिश्च||१||

There are not just 5 types of हृदरोग - 

Vataj,Pittaj,Kaphaj,Sannipatik,krimi.